ARCHITECTUURSTUDIO SKA

projectnummer

202024

opdracht

nieuwbouw woning

locatie

Annen

status

opgeleverd, 2022

interieur ontwerp

Vos Interieur, Groningen

constructeur

W2N Engineers, Drachten

aannemer

Vitruvius Bouw, Gieten

fotografie

Ronald Zijlstra, Groningen

omschrijving

Komend vanuit Zuidlaren richting Annen stond tot voor kort, aan de rechterkant een oud winkelpandje met daarachter een inpandige woning met opslag.  Dicht aan de weg en met een bushalte vlak voor de deur zal het hoogstwaarschijnlijk ooit een bekende plek zijn geweest voor de mensen uit de omgeving.  Maar zoals vele andere kleine kruideniers verloor het zijn functie aan de supermarkten in de grotere kernen zoals Zuidlaren. Ten tijde van de aankoop was het volledige winkelinterieur nog aanwezig met hier en daar zelfs nog producten op de houten schappen. Kennelijk heeft men er sinds de sluiting niet echt meer naar omgekeken en dat gold helaas ook voor de rest van de opstallen; de bouwkundig staat van het geheel was slecht. 

De nieuwe eigenaar, die het pand in 2020 kocht, ging het in de eerste plaats om de locatie. Pas later werd bekend dat het om een pand ging met karakteristieke waarde en dus niet zomaar gesloopt kon worden. De volgende punten werden als kenmerkend en waardevol benoemd: krimp aan de linkerzijde, opgetrokken in rood metselwerk; dwars geplaatste aanbouw aan de rechterzijde; wolfseind aan voorzijde met brede gootlijst; gemetselde schoorsteen aan rechterzijde en de aanwezige winkelpui.

Na onderzoek bleek behoud geen haalbare en werkbare optie te zijn en de gemeente stemde in met vervangende nieuwbouw. Voorwaarde was wel dat in het ontwerp rekening werd gehouden met de eerder genoemde kenmerkende en waardevolle eigenschappen, in de hoop daarmee het verhaal van deze plek ook aan volgende generaties door te geven.

Met de woonwensen van de opdrachtgever in het achterhoofd was duidelijk dat dit de ontwerpopdracht niet vereenvoudigde. Waar een winkelpand zich logischerwijs oriënteert op de straat is het voor de hand liggend dat een woonfunctie zich tegenwoordig meer richt op het eigen achtererf, zeker wanneer daar ook de zon staat en het uitzicht is.  

Het ontwerpproces werd gestart met maken van diverse volumestudies waarbij de bestaande contouren van de oudbouw als uitgangspunt dienden. Deze contouren bleken al snel te klein om een hedendaags woonprogramma te kunnen herbergen, daardoor hebben de uiteindelijke volumes een zichtbare schaalsprong gemaakt.  Door het geheel verder van de drukke straat te plaatsen wordt die vergroting enigszins ondervangen.  

Het nieuwe hoofdgebouw heeft de oorspronkelijke kaprichting met wolfseind gekregen en ook de kenmerkende krimp aan de linkerzijde.  Dit voorste deel is opgetrokken in een authentiek rode ‘Groninger’ steen die vrijgekomen is uit een voormalig dijklichaam. Voor het dak is gezocht naar een pan die qua kleur en nuance aansluit bij deze steen. Deze holle pan werd gevonden in België waar ze nog op de traditionele manier worden geproduceerd met een mooie natuurlijke nuancering als gevolg.

De symmetrische voorgevel van het oude winkelpand heeft in de nieuwbouw plaats gemaakt voor een asymmetrische gevel met een grote opening beneden die daarmee refereert aan de oorspronkelijke winkelpui. Erachter zit verassend genoeg geen woonruimten, maar een berging en garage. Het wonen zit over de volle breedte aan de achterzijde en loopt van het stenen hoofddeel over in het houten bijgebouw die er dwars achter staat, om zo optimaal te kunnen genieten van de vergezichten.

Het totale ensemble respecteert hiermee in veel opzichten de oorspronkelijke karakteristieken van de oudbouw; het volgt de contouren, maakt duidelijk onderscheid tussen hoofd- en bijgebouw, is uitgevoerd in authentieke, passende materialen en kleuren. Maar het kent daarnaast ook moderne kenmerken, zoals eigentijdse gevelopeningen en een eenvoudige strakke detaillering.